پارگی تاندون آشیل

پارگی تاندون آشیل    ()

پیش زمینه

پارگی تاندون آشیل بطور معمول در افراد جوان و فعال و سالم 30 الی 50 ساله که هیچ سابقه ای از درد مچ یا پا نداشته اند رخ می دهد. اغلب پارگی های تاندون آشیل 2-1 اینچ بالاتر از محل اتصال آن به استخوان پاشنه پا ایجاد می شود و فقط در تنیسورها است که امکان پارگی زرد پی آشیل در محل اتصال آن به عضله پشت ساق زیاد است.
عدم آمادگی کامل بدنی, سن بالا و کشش بیش از حد اعمال کردن بر روی عضله پشت ساق از علل مهم خطر برای ایجاد پارگی تاندون آشیل می باشند اما شایعترین رخدادی که سبب پارگی آشیل می گردد اعمال نیروی کششی بر روی پایی است که در محل مچ به سمت عقب خم شده است. مثل شروع استارت دو های سرعت 100 متر. البته پارگی و آسیب زردپی آشیل می تواند در اثر اعمال ضربه مستقیم به آن نی ز رخ دهد.

فرکانس

میزان شیوع پارگی تاندون آشیل مشخص نیست اگر چه در مردان شایعتر از زنان است و در دهه های 3 تا 5 زندگی هم شیوع بیشتری دارد.

آناتومی کاربردی

زردپی آشیل بزرگترین و قوی ترین تاندون بدن انسان است. طول این تاندون در حدود 15 سانتی متر است و ادامه تاندونی عضله سه سر پشت ساق محسوب می گردد. تاندون آشیل باید زاویه حدود 30 درجه به استخوان پاشنه پا اتصال می یابد. خونرسانی آن از انتهای عضلانی آن و نیز از عروقی که از استخوان پاشنه به آن وارد می شوند تامین می گردد. 6-2 سانتی متری انتهای تحتانی آن عروق خونی ندارد و از قسمت محیطی و به طریقه انتشار تغذیه می شود و همین بخش بدون عروق است که در تمرینهای مداوم و  فشارهای مختلف به سبب کمبود خونرسانی می تواند دچار آسیب دیدگی و پارگی شود.

بیومکانیک ویژه ورزش 

 عمل عضله سه سر پشت ساق که تاندون آشیل آنرا به استخوان پاشنه پا اتصال می دهد خم کردن زانو و خم کردن به عقب مچ پا ( پلانتار فلکسیون ) است. خم شدن به عقب مچ پا در حرکات ورزشی اهمیت زیادی دارد مثل دویدن, پریدن و ایستادن و بالا رفتن از جایی مثل کوهنوردی . در خلال دویدن فشارهای معادل 10 برابر وزن بدن بر روی تاندون آشیل وارد می آید که اگر آسیب قبلی در آن وجود داشته باشد مستعد آسیب مجدد خواهد بود.

شرح حال

• فرد آسیب دیده معمولاً بیان می کند که احساس پاره شدن چیزی در پشت پا داشته و بدنبال آن دچار درد شدیدی شده است.
• شاید بیان کند که در اثر اصابت ضربه و یا بازشدن ناگهانی پا در وضعیتی که مچ پا به عقب خم بوده این درد ایجاد شده است.
• امکان دارد که قبل از این درد شدید قبلاً‌ در هنگام ورزش دچار درد خفیف پشت مچ پا می شده که اگر این امر را بیان کند نشانه آسیب قبلی یا زمینه ای تاندون آشیل مثل التهاب آن وجود دارد. که در زمینه این آسیب قبلی حال دچار پارگی تاندون شده است.
• سابقه ای از تزریق داخل تاندونی استروئیدها که می تواند سبب ضعف تاندون شود هم باید پرسیده شود.
• فرد بیان می کند که نمی تواند روی انگشتان پا بایستد یا از روی زمین بلند شود یا اینکه بدود.
• باید پرسیده شود که آیا قبلاً‌ هم در همین پا دچار پارگی شده است یا خیر.

معاینه

• باید تمام طول عضله سه سر پشت ساق و تاندون آشیل معاینه و لمس شود و به هر گونه تورم حساسیت در لمس و نقص و فقدان تاندونی توجه گردد.
• فرد در خم کردن مچ پا به عقب در برابر مقاومت دست ما ناتوان است.
• انجام تستهای تخصصی مثل : Hyper dorsiflexion و Thompson test و O’Brien needle test .
علل پارگی تاندون آشیل

ریسک فاکتورهای پارگی تاندون آشیل عبارتند از :
1- ورزش کردن ناپیوسته و گاهگاهی
2- سن بین 50-30 سال
3- پارگی یا آسیب قبلی تاندون آشیل
4- تزریق قبلی استروئید داخل تاندون
5- تغییر شدید در میزان تمرین یا شدت تمرین.
6- شرکت در فعالیتهای جدید که در آنها مهارت کافی نداریم.

بررسی های تصویری

• رادیوگرافی مچ پا می تواند تورم بافت نرم , کلسیفیکاسیون و کندگی همزمان بخشی از استخوان پاشنه پا را نشان دهد. رادیوگرافی برای رد کردن اختلالات استخوانی و شکستگی های همراه بسیار مفید است.
• MRI و سونوگرافی برای تایید تشخیص کمک می کنند اما اهمیت این  روش در پارگی های جزئی تاندون آشیل است که در رادیوگرافی دیده نمی شود.
• سونوگرافی ساده, سریع, ارزان و قابل تکرار است و با معاینه دینامیک می توان ضخامت تاندون و میزان فاصله خالی در اثر پاره شدن را تشخیص داد. اما بشدت وابسته به شخصی است که آنرا انجام می دهید.
• MRI برای تشخیص پارگی های جزئی تاندون بسیار حساس است. همچنین برای تغییرات تخریبی مزمن تاندون, التهاب غلاف تاندونی, پارگی کامل آشیل و ضخیم شدگی تاندون تشخیصی است. اما بررسی دینامیک با آن امکانپذیر نبوده و نیز گران است.

درمان

در صورت پارگی کامل نیاز به انجام جراحی وجود دارد. پس از بهبودی کافی تاندون با تشخیص پزشک فیزیوتراپی باید صورت گیرد تا قدرت عضلانی و استحکام تاندونی و حس عمقی مناسب از مفصل شکل گیرد.

پیچ خوردگی مچ پا

پیچ خوردگی مچ پا ( مبحث درد مچ پا

پیش زمینه

آسیبهای مچ پا شایعترین آسیب ورزشی محسوب می گردد

۸۵% از صدمات مچ پا را پیچ خوردگی های مچ پا تشکیل می دهد . و 85% این پیچ خوردگی ها را نوعی پیچ خوردگی که در آن پا ( کف پا ) به سمت داخل بوده و کناره خارجی پا مماس بر زمین می باشد تشکیل می دهد که آسیب وارده به سمت خارج مچ پا وارد می شود .
پیچ خوردگی مچ پا شایعترین آسیب و صدمه ورزشی محسوب می گردد که احتمال بروز آن در دوره ورزشی یک فرد بین 45-25% می باشد .
پیچ خوردگی مچ پا بویژه در ورزشهای فوتبال ، والیبال ، بسکتبال شایع است .
آناتومی مچ پا
درساختار مچ پا سه استخوان درشت نی ( تیبیا ) و نازک نی ( فیبولا ) و تالوس ( قاپی ) شرکت دارند که توسط رباطهایی مثل رباط دلتوئید ، رباط تالوفیبولار قدامی و خلفی و ... حمایت می شوند . علت بیشتر بودن آسیب در سمت خارجی مچ پا نسبت به سمت داخلی آن بالاتر بودن سطح مفصلی و بیشتر بودن سطح مفصلی در سمت داخل نسبت به خارج است و نیز اینکه رباطهای سمت داخل مچ پا ( رباط دلتوئید ) قطورتر و محکم تر از رباطهای سمت خارج مج پا می باشند . در سمت خارج سه رباط نسبتاً کم استحکام تالوفیبولار قدامی و خلفی و رباط پاشنه ای به نازک نی را داریم .

 انواع پیچ خوردگی های مچ

1- پیچ خوردگی های خارجی

 : در حرکت چرخشی پا به سمت خارج به طوری که کف پا به سمت داخل قرار گیرد رخ می دهد و در آن قسمت خارجی مچ پا صدمه می بیند .
2- پیچ خوردگی های داخلی

: در حرکت چرخشی پا به سمت داخل به طوری که کف پا به سمت خارج قرارگیرد رخ می دهد و در آن قسمت داخل مچ پا صدمه می بیند .
3- پیچ خوردگی های بالای مچ پا

: که منظور پارگی رباط بین درشت نی و نازک نی در انتهای تحتانی آنها است که اغلب با درد جلوی مچ پا تظاهر پیدا می کند .

درجه بندی آسیب پیچ خوردگی مچ پا بر اساس معاینه بالینی

درجه 1

: مچ دردناک اما عدم ناپایداری مفصل که با کشیدگی خفیف رباط قاپی_نازک نی قدامی همراه است .

درجه 2

: مچ دردناک و در بررسی مفصل ناپایداری در معاینه مفصل دیده می شود که همراهی با پارگی کامل رباط قاپی_نازک نی قدامی و پارگی ناکامل رباط پاشنه ای _ نازک نی دارد

درجه 3:

مچ دردناک همراه با ناپایداری مفصل مچ در معاینه . این حالت با پارگی کامل هر دو رباط قاپی_نازک نی قدامی و پاشنه ای _ نازک نی می باشد .

بیومکانیک ورزشی

مکانیسمهای پیچ خوردگی مچ پا در حرکات ورزشی شامل پریدن ها ، چرخیدن روی یک پاشنه و تماس نزدیک بین ورزشکاران که در آنها پاها روی هم گذاشته می شود می باشد .

معاینه فیزیکی

حداکثر حساسیت در لمس در پیچ خوردگی های خارجی در محل رباط نازک نی-قاپی قدامی یا رباط پاشنه ای-نازک نی دیده می شود .هیچ درد استخوانی یا در لمس وجود ندارد.چنانچ

ه باشد مطرح کننده شکستگی استخوان است و باید بررسی شود.
درد محدود به قسمت داخل,پیچ خوردگی و کشیدگی سمت داخل را مطرح می کند .
تست کشیدن پا به جلو می تواند در بررسی پارگی رباط قاپی-نازک قدامی (ATFL) کمک کند . با یک دست ساق را نگه داشته و با دست دیگری پاشنه را به جلو می کشیم چنانچه پا به اندازه 10 میلی متر جلو آمد و یا اختلاف دو سمت بیشتر از 3 میلی متر بود پارگی ATFL مطرح است.حتماً باید هر دو پا را معاینه کرد چون میزان حرکت و شلی مفاصل در افراد مختلف متفاوت است .

تشخیص های افتراقی

ناپایداری زانو
شکستگی تالوس
تومورهای مچ پا
آسیبهای استخوان پاشنه
استئوکندریت

بررسی های رادیولوژیک و تصویربرداری

عکس ساده رادیولوژی در صورتیکه فرد بین 65-2 سال باشد .
CT در رد استئوکندریت
MRI در بررسی آسیبهای بافت نرم شکستگی ها و استئوکندریت

برخورد با فرد آسیب دیده

فاز حاد:

1 ) برنامه بازتوانی :‌با استراحت ، کمپرس آب سرد و بالا نگه داشتن عضو صورت می گیرد .
2 ) درمان دارویی :‌هدف کاهش درد و التهاب است که عمدتاً با استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی صورت می گیرد .
3 ) مداخله جراحی : برای پیچ خوردگی های سطح بالا و ناپایداری مزمن مچ در نظر گرفته می شود .
سایر مداخلات :  شامل استفاده از آتل در موارد شدید پیچ خوردگی و نیز نگهداری های محیطی مفصلی می باشد . می توان سایر درمانها مثل ماساژ را هم در نظر داشت .

فاز بهبودی:

فیزیوتراپی : برای بدست آوری مجدد قدرت و حس های عمقی و نیز دامنه حرکات نرمال مفصل صورت می گیرد .
سایر درمانها : ماساژ درمانی ، تزریقات داخل مفصلی و ... را شامل می گردد .

بازگشت به تمرین و مسابقه

باید ابتدا تمرینات با حرکات در خط مستقیم شروع شده و بعد حرکات به جلو و عقب صورت گیرد و بعد حرکات به طرفین را شامل گردد . زمانی می توان به مسابقات بازگشت که در هر جهتی از حرکت علائم درد وناراحتی  ظاهر نگردد .

پیش آگهی

معمولاً در آسیبهای جزئی بهبودی به سرعت رخ می دهد لگن در پیچ خوردگی های شدید به سمت داخل یا خارج و نیز پیچ خوردگی های سطح بالا بهبودی دیررس است ولی معمولاً بدون عارضه می باشد .

 

سر درد ناشی از ورزش( سر درد ورزش

  سر درد ناشی از ورزش( سر درد ورزش  

سردرد یک ناراحتی شایع در ورزشکاران می باشد که می تواند الگو,شدت و فرکانس متفاوتی داشته باشد. در بسیاری موارد سردرد های ناشی از ورزش نیازی به مراجعه به پزشک ندارند اما لازم است به مواردی که نیاز به مراقبت بالینی دارند توجه شود.

٭موارد نیازمند به مراجعه به پزشک

 • هرگاه قبلا دچار سردرد نبوده ایم و برای اولین بار بدنبال ورزش دچار سردرد شده ایم
 • هرگاه قبلا سردرد داشته اما دچار سردردی شده که الگو یا شدت آن با سردردهای قبلی تفاوت دارد
 • هرگاه فرکانس بروز سردرد ها افزایش یافته باشد
 • هرگاه سردرد همراه با خواب آلودگی,بی حسی,سفتی گردن,کاهش وزن اخیر یا تب باشد

٭ارزیابی بالینی سردرد

برای ارزیابی پزشک نیازمند اخذ  یک شرح حال کامل از بیمار دارد. اصولا تشخیص نوع سردرد بر پایه شرح حال است.محل دقیق درد,شدت,فرکانس و اینکه آیا سردرد از نوع فشارنده است یا ضرباندار برای تشخیص مهمند. سایر موارد مهم کمک کننده عبارتند از: اینکه سردرد با چه داروهایی کنترل یا تشدید می شود,چه عوامل یا غذاهایی سبب بدتر یا بهتر شدن سردرد می شوند,آیا سردرد همراه با علایمی مثل تهوع,استفراغ  و ترس از نور یا صدا هست یا خیر.

٭تقسیم بندی سردرد های شایع در ورزش

 ■سردرد میگرنی:

   ◄علایم و نشانه ها:
          •درد شدید و ضربانداری که بصورت دوره ای درجلو یا طرفین سر یا پشت چشم حس شود.
          •برخی موارد قبل از شروع سردرد بیمار جرقه های نورانی می بیند
          •درخلال یا بعد از حمله امکان دارد اختلال تکلم,تهوع و استفراق یا اختلال بینایی رخ دهد.
    ◄عوامل تحریک کننده میگرن:
             •تغییر در ارتفاع (کوهنوردی,مسافرت با هواپیما)
             •اختلالات متابولیک(کم آبی بدن طی ورزش یا ورزش در هوای گرم)
             •تغییر در داروها
             •تغییرات فشار خون
             •نوسانات هورمونی(مثل تغییرات سیکل ماهیانه در خانمها)
             •تغییرات الگوی خواب
             •رژیم های غذایی(مثل پنیر مانده یا شکلات)
    ◄درمان:
        •بنظر می رسد تجویز دارو توسط پزشک بهترین روش درمان باشد
        •استفاده ار کمپرس آب سرد روی سر در خلال حمله سردرد می تواند در کاهش علایم مفید باشد.
        •فشار بر روی شریان تمپورال در جلوی گوش می تواند در کاهش علایم سمت مبتلا مفید باشد.
        •پرهیز از عوامل تسریع کننده حمله و منظم نمودن خواب در جلوگیری از حملات مفید است .
 
 ■سردرد خوشه ای:

  ◄علایم و نشانه ها:

            •درد بسار شدید که حالت سوزاننده یا سوراخ کننده دارد
            •درد معمولا فرد را از فعالیت باز می دارد
            •این نوع سردرد در مردان 5 برابر زنان شیوع دارد
            •در حین حمله فرد اشکریزش و افتادگی یک پلک دارد 
            •حمله بین 35 تا 45 دقیقه طول می کشد
            •سردرد همواره یک طرفه است

 
   ◄درمان:
             •برخی داروهای ضد میگرن در درمان سردرد خوشه ای مفیداند
             •دادن اکسیژن خالص با ماسک به مدت 5 تا 15 دقیقه هم در درمان این نوع سردرد مفید است

 ■سردرد گردنی:

این نوع سردرد ناشی از اختلال عملکرد در عضلات,مفاصل یا اعصاب در ناحیه گردنی است و بصورت دردی پایدار و گنگ به سر انتشار می یابد.
    ◄علل سردرد گردنی:
           •اسپاسم عضلات گردن
           •فشار بر روی اعصاب بین مهره ای در ناحیه گردن
           •سفتی و بی حرکت بودن طولانی گردن
 
    ◄درمان:
          •ماساژ عضلات گردن
          •پرهیز از قرار گیری دایم سر در یک وضعیت خاص

٭سردردهای خاص ورزشی

 ◄سردرد میگرنی فوتبالیست ها:

یک سردرد میگرنی ناشی از ضربه به سر مثل هد زدن است و گاهی با از دست دادن کوتاه هوشیاری همراه است. این نوع سردرد معمولا طی چند ساعت بهبود می یابد.

 ◄سردرد ناشی از عینک شنا:

 عینک شنا در برخی از شناگران می تواند با اعمال فشار روی اعصاب زیر پوستی سبب بروز سردرد در جلوی سر گردد.

 ◄سردرد در شیرجه روندگان:

 بنظر می رسد ناشی از افزایش سطح دی اکسید کربن در خون این ورزشکاران بدنبال شیرجه رفتن در عمق آب باشد

 ◄سردرد فعالیتی خوش خیم:

 در وزنه برداران دیده می شود و ناشی از افزایش ناگهانی فشار خون بدنبال بلند کردن وزنه می باشد. افزایش ناگهانی فشار خون سبب افزایش ناگهانی جریان مغز و بروز سردردی ضرباندار می شود که می تواند از چند دقیقه تا 24 ساعت ادامه یابد.

 ◄سردرد ناشی از ارتفاع

: معمولا در کوهنوردان  آماتور و در ارتفاع بیش از 4000 متری رخ می دهد. می تواند همراه با بیماری کوهستان رخ دهد. مصرف پیشگیرانه استازولامید می تواند بروز آن را کاهش دهد.