۸۵%از صدمات مچ پا را پیچ خوردگی هایمچ پا تشکیل می دهد . و 85% این پیچ خوردگی ها را نوعی پیچ خوردگی که در آن پا ( کفپا ) به سمت داخل بوده و کناره خارجی پا مماس بر زمین می باشد تشکیل می دهد که آسیبوارده به سمت خارج مچ پا وارد می شود . پیچ خوردگی مچ پا شایعترین آسیب و صدمه ورزشی محسوب می گرددکه احتمال بروز آن در دوره ورزشی یک فرد بین 45-25% می باشد . پیچ خوردگی مچ پابویژه در ورزشهای فوتبال ، والیبال ، بسکتبال شایع است . آناتومی مچ پا درساختار مچ پا سه استخوان درشتنی ( تیبیا ) و نازک نی ( فیبولا ) و تالوس ( قاپی ) شرکت دارند که توسط رباطهاییمثل رباط دلتوئید ، رباط تالوفیبولار قدامی و خلفی و ... حمایت می شوند . علت بیشتربودن آسیب در سمت خارجی مچ پا نسبت به سمت داخلی آن بالاتر بودن سطح مفصلی و بیشتربودن سطح مفصلی در سمت داخل نسبت به خارج است و نیز اینکه رباطهای سمت داخل مچ پا ( رباط دلتوئید ) قطورتر و محکم تر از رباطهای سمت خارج مج پا می باشند . در سمت خارجسه رباط نسبتاً کم استحکام تالوفیبولار قدامی و خلفی و رباط پاشنه ای به نازک نی راداریم .
انواع پیچ خوردگی های مچ
1- پیچ خوردگی های خارجی
:در حرکت چرخشی پا به سمت خارج به طوری که کف پا به سمت داخل قرارگیرد رخ می دهد و در آن قسمت خارجی مچ پا صدمه می بیند . 2- پیچ خوردگی های داخلی
:در حرکت چرخشی پابه سمت داخل به طوری که کف پا به سمت خارج قرارگیرد رخ می دهد و در آن قسمت داخل مچپا صدمه می بیند . 3- پیچ خوردگی های بالایمچ پا
:که منظور پارگی رباط بین درشت نی و نازک نی در انتهایتحتانی آنها است که اغلب با درد جلوی مچ پا تظاهر پیدا می کند .
درجه بندی آسیب پیچ خوردگی مچ پا براساس معاینه بالینی
درجه 1
:مچ دردناک اما عدم ناپایداری مفصل که باکشیدگی خفیف رباط قاپی_نازک نی قدامی همراه است .
درجه 2
:مچ دردناک و در بررسی مفصل ناپایداری درمعاینه مفصل دیده می شود که همراهی با پارگی کامل رباط قاپی_نازک نی قدامی و پارگیناکامل رباط پاشنه ای _ نازک نی دارد
درجه 3:
مچ دردناک همراه با ناپایداری مفصل مچ درمعاینه . این حالت با پارگی کامل هر دو رباط قاپی_نازک نی قدامی و پاشنه ای _ نازکنی می باشد .
بیومکانیک ورزشی
مکانیسمهای پیچ خوردگی مچ پا در حرکات ورزشی شامل پریدن ها ، چرخیدنروی یک پاشنه و تماس نزدیک بین ورزشکاران که در آنها پاها روی هم گذاشته می شود میباشد .
معاینه فیزیکی
حداکثرحساسیت در لمس در پیچ خوردگی های خارجی در محل رباط نازک نی-قاپی قدامی یا رباطپاشنه ای-نازک نی دیده می شود .هیچ درد استخوانی یا در لمس وجود ندارد.چنانچ
ه باشد مطرح کننده شکستگی استخوان است و باید بررسی شود. دردمحدود به قسمت داخل,پیچ خوردگی و کشیدگی سمت داخل را مطرح می کند . تست کشیدن پابه جلو می تواند در بررسی پارگی رباط قاپی-نازک قدامی (ATFL) کمک کند . با یک دست ساق را نگه داشته و با دست دیگری پاشنه را به جلو می کشیمچنانچه پا به اندازه 10 میلی متر جلو آمد و یا اختلاف دو سمت بیشتر از 3 میلی متربود پارگیATFL مطرح است.حتماً باید هر دو پا را معاینه کرد چون میزان حرکت و شلیمفاصل در افراد مختلف متفاوت است .
عکس سادهرادیولوژی در صورتیکه فرد بین 65-2 سال باشد . CT در رد استئوکندریت MRI دربررسی آسیبهای بافت نرم شکستگی ها و استئوکندریت
برخورد با فرد آسیب دیده
فاز حاد:
1 )برنامه بازتوانی :با استراحت ، کمپرس آبسرد و بالا نگه داشتن عضو صورت می گیرد . 2 )درمان دارویی :هدف کاهش درد و التهاب است که عمدتاً با استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی صورت می گیرد . 3 )مداخله جراحی : برای پیچ خوردگی های سطح بالا و ناپایداری مزمنمچ در نظر گرفته می شود . سایر مداخلات : شامل استفاده از آتل در موارد شدیدپیچ خوردگی و نیز نگهداری های محیطی مفصلی می باشد . می توان سایر درمانها مثلماساژ را هم در نظر داشت .
فازبهبودی:
فیزیوتراپی : برای بدست آوری مجدد قدرت و حس هایعمقی و نیز دامنه حرکات نرمال مفصل صورت می گیرد . سایر درمانها : ماساژ درمانی، تزریقات داخل مفصلی و ... را شامل می گردد .
بازگشت به تمرین و مسابقه
باید ابتدا تمرینات باحرکات در خط مستقیم شروع شده و بعد حرکات به جلو و عقب صورت گیرد و بعد حرکات بهطرفین را شامل گردد . زمانی می توان به مسابقات بازگشت که در هر جهتی از حرکت علائمدرد وناراحتی ظاهر نگردد .
پیش آگهی
معمولاً در آسیبهای جزئی بهبودی به سرعت رخ می دهد لگن در پیچخوردگی های شدید به سمت داخل یا خارج و نیز پیچ خوردگی های سطح بالا بهبودی دیررساست ولی معمولاً بدون عارضه می باشد .